اختلال خواب:

ناتوانی در گذراندن خواب مورد نیاز شبانه روزرا اختلال خواب می گویندکه می تواندبه اشکال متعددبروز نماید:

1.بیدار شدن زودتر از موعد در صبح

2.تاخیر در شروع خواب

3.بیدار شدن در میانه ی خواب به طور مکرر و ناتوانی در ادامه ی خواب

4.احساس خستگی وعدم شادابی پس از بیدار شدن از خواب

این اختلال علل متعدد دارد که همراه باعلائم آزار دهنده و پر سروصدابروز می نمایدمانند:خرخر شبانه،کم خوابی، پرخوابی، خواب گردی ،فلج خواب( بختک)، کابوس و هراس شبانه، دندان قروچه و شب ادراری...

مدت زمان خواب در افراد و سنین مختلف ،متفاوت است(با افزایش سن طول وعمق خواب کمترمی شود).آن چه مهم است اینکه فرد بعد از بیدار شدن از خواب احساس شادابی و راحتی داشته باشد.

علل بی خوابی:

1.نگرانی از بیدار شدن :افراد به هر دلیل ممکن است از میانه خواب بیدار شوندکه در صورت نگرانی از به خواب رفتن مجدد، این نگرانی اختلال خواب را تشدید خواهد نمود.اما افرادی که دچار این نگرانی واضطراب نمی شوندبه سادگی به خواب رفته واین خواب مجدد برای آنها لذت بخش خواهد بود.

  2.مشکلات گذرا:گاهی مسایل روزمره مانند فشارهای عصبی معمول یا مشکلات مالی یا حتی یک مسافرت می تواند برای مدتی اختلال خواب ایجاد نماید.

3.اضطراب وافسردگی:یکی از علل شایع اختلال خواب(کم خوابی وگاهی افزایش خواب) در جوامع امروزی، اضطراب وافسردگی است که نیاز به مداخله ی درمانی دارد.

4.خفگی شبانه:معمولا به همراه خرناس بوده و بیشتر در افراد چاق رخ می دهد.این افراد گاهی دچار انواع مشکلات تنفسی فوقانی وتحتانی (رنیت،پولیپ، سینوزیت، آسم،برونشیت،فارنژیت، لوزه سوم ...)بوده وبا کاهش اکسیژن رسانی در خواب دچار ایست تنفسی (آپنه)می شوند. وضعیتی که فرد رامی تواندبه سرعت از خواب بیدار  نماید.

5.بیماریهای جسمی:بیماری های متعدد جسمی که گاهی همراه با درد وبی قراری بوده وبا درمان،اختلال خواب ایجاد شده نیزدرمان خواهدشد.

6.مواد محرک اعصاب مرکزی مانند کافئین،نیکوتین،الکل یا نوشیدنی های گاز دار که حاوی این مواد محرک هستند.

7.اعتیاد به موادمخدر:باایجاد علائم نشئگی ،خماری یا علائم قطع ناگهانی موادمدمخدر(withdraval syndrom )خواب طبیعی بشدت مختل خواهدشد.

8.داروهای روان گردان آمفتامینی، اکستازی، حشیش و...با فعال نمودن غیرطبیعی مغز سبب کوتاه شدن خواب یا پریشان خوابی خواهند شد.

9.چرخه معیوب:اختلال خواب موجب نگرانی واضطراب می شود واضطراب خود سبب اختلال خواب خواهد شد.که این چرخه معیوب به طور پیشرونده ادامه خواهد یافت.

10.انتظارات غیر واقعی:بعضی افراد جامعه شناخت کافی از خواب مورد نیاز خود ندارندو این عدم شناخت موجب توقعات غیر طبیعی شده ولازم است از این افراد شرح حال دقیق گرفته شده وتوصیه های لازم صورت گیرد.

راه های بهبود خواب:

1.ورزش روزانه بافاصله 3-2ساعت از خواب سبب تسهیل در خواب مناسب خواهدشد.بهتر است نزدیک خواب ورزش صورت نگیرد.

2.اگر 15تا20دقیقه در رختخواب به خواب نرفتید از بستر جدا شده وبه امور شخصی ومطالعه بپردازید و تا احساس نیاز به خواب در شما ایجاد نشده به رختخواب بازنگردید.

3.محل خواب شما حتی المقدور باید از نظر آرامش ،نور ودما در وضع مناسبی باشد.

4.دوش حمام، نوشیدن مایعات وشیر استفاده از شربت زعفران وافشره ی گل سرخ می تواند موجب آرامش وبهبود وضع خواب شما گردد.

5.اگر مجبورید دیرتر یا زودتر از ساعت برنامه ریزی شده ی خود به رختخواب بروید،سعی کنید ساعت بیدار شدن شما تغییر نکند.

6.از درگیر نمودن ذهن خود به افکار استرس زاومهیج قبل از خواب پرهیز نمایید.

7.داروهای آرام بخش را بدون تجویز پزشک مصرف ننمایید ودر صورت مصرف طولانی از قطع بدون برنامه ریزی، ناگهانی وبدون مشورت با پزشک معالج خود، خودداری نماییدتا دچارعلائم ترک نشوید.

8.پس از صرف غذا،به خصوص غذاهای سنگین ،چای وقهوه اقدام به خوابیدن ننمایید.

9.ایجاد آرامش روانی با دعا وذکروتمرکز وایجاد Relaxation(راحت و شل نمودن عضلات)در ورود به یک خواب مناسب بسیار کمک کننده خواهد بود.