آیات شیطانی!!!؟

در 25 بهمن 1367 حضرت امام(ره) فتوای وجوب قتل سلمان رشدی را(از باب سابّ النبی بودن وی) به سبب نوشتن کتابی با عنوان آیات شیطانی صادر فرمودند. بی مناسبت نیست تا به همین بهانه، بررسی اجمالی از این قضیه که دست مایه رشدی و مستشرقان در وارد آوردن برخی اتهامات به پیامبر عظیم الشأن اسلام(ص) و مسلمانان شده است، داشته باشیم.  

دو سؤال اساسی

آیا پیامبر گرامی اسلام(ص) طی 23 سال رسالت خود، گرفتار القائات شیطانی شدند؟ برخی آیات را چگونه میتوان توجیه و تفسیر کرد؟

آیا داستان غرانیق، واقعیت دارد یا افسانه ای بیش نیست؟

در این مقاله به صحّت و سقم این دو مطلب خواهیم پرداخت.

مقدمه:

آیات 1 تا 5 سوره نجم:

والنجم إذا هَوی(قسم به ستاره – ثریای نبوت – زمانی که فرود آید.)

ما ضلّ صاحبُکم و ما غَوی(که هیچ گاه صاحب شما – محمد – در ضلالت و گمراهی نبوده و اغوا نشده است.)

و ما ینطق عن الهَوی(و هرگز از روی هوای نفس و میل باطنی سخن نمی گوید.)

إن هو إلّا وحیٌ یوحی(الّا این که آن سخن وحی الهی است که به او شده است.)

علَّمَه شدیدُ القُوی(به او جبرئیل آموخته و وحی را بدو القا کرده است.)

آیات 10 و 11 سوره نجم:

فأوحی إلی عبدِه ما أوحی(خدا به بنده اش آنچه را دیگران نمی توانستند درک کنند، وحی کرد.)

ما کذب الفؤادُ ما رأی(آن چنان چیزهائی که دلش هم آنها را کذب و خیال نپنداشت.)

آیات 19 و 20 سوره نجم:

أفرأیتم اللاتَ و العُزّی؟(آیا مشرکان – بی تأثیری – دو بت بزرگ خود؛ لات و عُزّی را دیدند؟)

و مَناتَ الثالثة الاُخری(و منات؛ بت دیگر و سوم)

آیا پس از دو آیه اخیر، شیطان دو فراز زیر را به پیامبر القا و از زبان او جاری کرده است؟

تلک الغَرانیقُ العُلی(اینان پرندگان بلند پروازی هستند.)

إنّ شفاعتَهُنّ لَتُرتَجی(که به شفاعت آنها امید هست!!!)

ابتداءً باید متذکر شد که آیات 19 و 20 سوره نجم در سال دوم بعثت نبوی و طبیعتاً در مکه نازل شده است و از نظر ترتیب نزول در رده 29 قرار دارد. و آیات 94 و 95 سوره حِجر در سال چهارم بعثت و باز قاعدتاً در مکه نازل شده است و از نظر ترتیب نزول در رده 67 قرار دارد. و آیات 73 تا 75 سوره إسراء در سال هشتم بعثت و در مکه نازل شده است و از نظر ترتیب نزول در رده 112 قرار دارد. و آخر الأمر این که آیات 52 و 53 سوره حجّ در سال دهم بعثت و در مکه نازل گشته و ترتیب نزولش نیز در رده 124 است.(ن.ک: سیر تحول قرآن، صص144 الی 149) این تذکر از آن باب داده شد که در ادامه مباحث، به آیاتش و بررسی و مقایسه زمان نزول این آیات، نیاز خواهد افتاد.

حال داستان چیست؟

میگویند: پس از بعثت نبوی و علنی شدن دعوت نبی مکرّم اسلام(ص) و اذیت و آزار و سختگیری های مشرکان قریش نسبت به مسلمانان، عده ای از مسلمانان به حبشه مهاجرت کردند. پس از بازگشت پیامبر(ص) از معراج – که در سال آن اتفاق نظر نیست و برخی سال پنجم و بعضی سال هفتم و حتی عده ای سال دهم بعثت دانسته اند – آن حضرت همواره در این اندیشه بودند که چه خوب می شد شرایطی فراهم می گشت تا مشرکان دلشان به سمت اسلام متمایل می شد و دست از لجاجت و شکنجه و اذیت و آزار نومسلمانان بر می داشتند و بستری فراهم می گشت تا امر رسالت با سهولت بیشتری به انجام می رسید و در آرامش گسترش می یافت. از این جهت آرزو می کردند آیاتی نازل شود تا دل مشرکان نرم گشته و مناسباتش با آنان بهبود یابد.

(ادامه در قسمت بعد)