به نقل از مفسرین تفسیر سوره بینه از مشکلترین تفسیرها است و مفسرین در تفسیر آن اختلافات بسیاری دارند بخش مهم آن واژه حنفاء است که این حقیر دو مطلب برای فهم بهتر آن در وبلاگ گذاشتم ولیکن برای فهم واژه حنفاء از هر چه که بگذریم، سخن دوست خوش تر است :

قُلْ صَدَقَ اللَّهُ فَاتَّبِعُوا مِلَّةَ إِبْراهیمَ حَنیفاً وَ ما کانَ مِنَ الْمُشْرِکینَآیه 95 سوره آل عمران

بگو: «خدا راست گفته ( و اینها در آیین پاک ابراهیم نبوده ) است. بنا بر این ، از آیین ابراهیم پیروی کنید ، که به حق گرایش داشت ، و از مشرکان نبود!»

ما کانَ إِبْراهیمُ یَهُودِیًّا وَ لا نَصْرانِیًّا وَ لکِنْ کانَ حَنیفاً مُسْلِماً وَ ما کانَ مِنَ الْمُشْرِکینَ   آیه 67 سور ه ال عمران

ابراهیم نه یهودی بود و نه نصرانی بلکه موحّدی خالص و مسلمان بود و هرگز از مشرکان نبود.

وَ مَنْ أَحْسَنُ دیناً مِمَّنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَ هُوَ مُحْسِنٌ وَ اتَّبَعَ مِلَّةَ إِبْراهیمَ حَنیفاً وَ اتَّخَذَ اللَّهُ إِبْراهیمَ خَلیلاً ایه 125 سوره نساء

دین و آیین چه کسی بهتر است از آن کس که خود را تسلیم خدا کند ، و نیکوکار باشد ، و پیرو آیین خالص و پاکِ ابراهیم گردد؟ و خدا ابراهیم را به دوستیِ خود ، انتخاب کرد.

ثُمَّ أَوْحَیْنا إِلَیْکَ أَنِ اتَّبِعْ مِلَّةَ إِبْراهیمَ حَنیفاً وَ ما کانَ مِنَ الْمُشْرِکینَ آیه 123 سوره نحل

سپس به تو وحی فرستادیم که از آیین ابراهیم- که ایمانی خالص داشت و از مشرکان نبود- پیروی کن!

إِنِّی وَجَّهْتُ وَجْهِیَ لِلَّذی فَطَرَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ حَنیفاً وَ ما أَنَا مِنَ الْمُشْرِکینَ آیه 79 سوره انعام

من روی خود را به سوی کسی کردم که آسمانها و زمین را آفریده من در ایمان خود خالصم و از مشرکان نیستم!

وَ إِذا تُتْلى‏ عَلَیْهِمْ آیاتُنا بَیِّناتٍ قالَ الَّذینَ لا یَرْجُونَ لِقاءَنَا ائْتِ بِقُرْآنٍ غَیْرِ هذا أَوْ بَدِّلْهُ قُلْ ما یَکُونُ لی‏ أَنْ أُبَدِّلَهُ مِنْ تِلْقاءِ نَفْسی‏ إِنْ أَتَّبِعُ إِلاَّ ما یُوحى‏ إِلَیَّ إِنِّی أَخافُ إِنْ عَصَیْتُ رَبِّی عَذابَ یَوْمٍ عَظیمٍ ایه 15 سوره یونس

و هنگامی که آیات روشن ما بر آنها خوانده می شود ، کسانی که ایمان به لقای ما ( و روز رستاخیز ) ندارند می گویند: «قرآنی غیر از این بیاور ، یا آن را تبدیل کن! ( و آیات نکوهش بتها را بردار ) » بگو: «من حق ندارم که از پیش خود آن را تغییر دهم فقط از چیزی که بر من وحی می شود ، پیروی می کنم! من اگر پروردگارم را نافرمانی کنم ، از مجازات روز بزرگ ( قیامت ) می ترسم!»

وَ قالُوا کُونُوا هُوداً أَوْ نَصارى‏ تَهْتَدُوا قُلْ بَلْ مِلَّةَ إِبْراهیمَ حَنیفاً وَ ما کانَ مِنَ الْمُشْرِکینَ آیه 135 سوره بقره

( اهل کتاب ) گفتند: «یهودی یا مسیحی شوید ، تا هدایت یابید!» بگو: « ( این آیینهای تحریف شده ، هرگز نمی تواند موجب هدایت گردد ، ) بلکه از آیین خالص ابراهیم پیروی کنید! و او هرگز از مشرکان نبود!»

حُنَفاءَلِلَّهِ غَیْرَ مُشْرِکینَ بِهِ وَ مَنْ یُشْرِکْ بِاللَّهِ فَکَأَنَّماخَرَّ مِنَ السَّماءِ فَتَخْطَفُهُ الطَّیْرُ أَوْ تَهْوی بِهِ الرِّیحُفی‏ مَکانٍ سَحیقٍسوره حج آیه 31

در حالی که به خدا گرایش دارید و به او شرک نمیورزید. و هر که به خدا شرک ورزد مانند این است که از آسمان فرو افتد، پس مرغان [شکاری ]او را بربایند یا باد او را در جایی دوردست بیفکند.

وَما أُمِرُوا إِلاَّ لِیَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصینَ لَهُ الدِّینَحُنَفاءَ وَ یُقیمُوا الصَّلاةَ وَ یُؤْتُوا الزَّکاةَ وَ ذلِکَ دینُالْقَیِّمَةِسوره بینه آیه 5

و به آنها دستوری داده نشده بود جز اینکه خدا را بپرستند در حالی که دین خود را برای او خالص کنند و از شرک به توحید بازگردند ، نماز را برپا دارند و زکات را بپردازند و این است آیین مستقیم و پایدار!

وَأَنْ أَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنِیفًا وَلاَ تَکُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِکِینَ آیه 105 سوره یونس

"و (خدا مرا امر کرده به) این که روی به جانب دین حنیف (اسلام و آیین پاک توحید) آور و هرگز هم آیین مشرکان مباش."

فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنِیفًا فِطْرَةَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْهَا لَا تَبْدِیلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یَعْلَمُونَ آیه 30 سوره روم

پس روی خود را متوجّه آیین خالص پروردگار کن! این فطرتی است که خداوند، انسانها را بر آن آفریده؛ دگرگونی در آفرینش الهی نیست؛ این است آیین استوار؛ ولی اکثر مردم نمی‌دانند!

إِنَّ إِبْراهیمَ کانَ أُمَّةً قانِتاً لِلَّهِ حَنیفاً وَ لَمْ یَکُ مِنَ الْمُشْرِکینَ آیه 120 سوره نحل

به راستی ابراهیم ، پیشوایی مطیع خدا [ و ] حق گرای بود و از مشرکان نبود.