"تالاسمی" نوعی کم­خونی ارثی است که ژنهای آن از طریق والدین به فرزندان منتقل می شود. "تالاس" به معنی دریا و "میا" به معنی خون می باشد. این بیماری ابتدا نزد مردم کنار دریای مدیترانه شناسایی شد که کم خونی مدیترانه ای نام گرفت. شیوع این بیماری در برخی مناطق بیشتر است وکشور ما در مسیر کمربند تالاسمی قرار دارد.

تالاسمی به دو گروه بتا تالاسمی وآلفا تالاسمی تقسیم می شود.نوع بتا شایعتر از آلفاست و خود به سه گروه تقسیم می شود:

1.تالاسمی ماژور(شدید): در این افراد یک ژن معیوب از مادر و یک ژن معیوب از پدر به فرزند منتقل می شود. این افراد از 4 تا 5 ماهگی دچار علائم رنگ پریدگی، بی قراری، بی خوابی، تغذیه بد و تپش قلب و تنگی نفس، بزرگی کبد و طحال بروز می کند. در ایران حدود 30000 مبتلا به این نوع تالاسمی داریم که البته بعد از دهه 70 با توجه به انجام آزمایش قبل از ازدواج و مشاوره، سرعت رشد این آمار کاهش داشته است. این بیماران حتی با درمان های بسیار خسته کننده و گران قیمت امروزی، باز مشکلات زیادی دارند و طول عمرشان کوتاه تر از معمول است.

2.تالاسمی مینور(خفیف): این گروه بیمار تلقی نشده و تنها یک ژن معیوب را دریافت نموده اند. یک کم خونی خفیف که درمان خاصی ندارد و تبدیل به نوع شدید هم نمی شود. این افراد ناقل یک ژن تالاسمی هستند و در ازدواج باید مراقب باشند.

3.تالاسمی بینابینی( Inter mediat    ): علائم خفیف تر از ماژور و شدیدتر از مینور است و از شش ماهگی تا دوسالگی بروز می کند. این افراد معمولا نیاز به تزریق خون ندارند ولی باید به طور دائم تحت نظر و کنترل باشند.

باتوجه به خطرات شدید تالاسمی ماژور و درمان بسیار سخت آن، تا جایی که حتی پیوند استخوان هم تنها در شرایط خاصی قابل انجام است؛ لذا روش های پیشگیرانه بهترین توصیه می باشند:

الف:شناسایی ناقلین بتا تالاسمی وممانعت از ازدواج دوناقل که بهترین راه پیشگیری از ابتدا می باشد.

ب:خودداری زوجین ناقل از بچه دار شدن ودرصورت امکان انتخاب فرزندخوانده که یک راه حل مناسب می تواندباشد.

ج:استفاده از مهندسی ژنتیک در درمان جنین مبتلا به تالاسمی ماژور در داخل رحم.

د:تشخیص پیش از تولد وپایان دادن به حاملگی.

در ازدواج دو ناقل شانس تولد فرزند تالاسمی ماژور 25درصد، فرزند سالم 25درصد و فرزند مینور 50درصد می باشد. با توجه به احتمال بالای ابتلا،دقت در انتخاب زوج سالم بسیار ضروری است.

یک نکته اخلاقی وپیشگیرانه: قبل از شناخت کامل وبررسی این مساله حتی المقدور شیدای سینه چاک نشوید وعشق پایدار وسالم را بعداز انتخاب همسر تجربه نمایید!