شخصیت امام خمینی از دیدگاه ساواک

یکی از گزارش های جالب در اسناد ساواک (سازمان امنیت رژیم پهلوی)، مکاتبة ادارة سوم ساواک با ساواک کل است. طی سند شمارة 39636/321 مورخ 8/10/42 اسناد ساواک، بیوگرافی کامل امام جهت تکمیل و درج در پرونده در خواست می شود که پاسخ آن، در 404 کلمه داده شده است. سیزده بند آن به صورت پرسش و پاسخ می باشد. خلاصه آن چنین است: در بند دوم، از نفوذ و تعداد تقریبی طرفداران امام سؤال شده، در پاسخ چنین آمده؛ «امروز نفوذ او به اندازه ای شده که تمام مخالفین به او متوجه هستند و هیچ روحانی قمی حق اعتراض به او را ندارد و اگر کوچکترین اعتراضی بکند مردم از او رویگردان می شوند. فعلاً از لحاظ روحانیت و سیاست در ایران اول شخص است.» در پاسخ به سؤال محل اقامة نماز جماعت و قدرت بیان ایشان، آمده است؛ در منزل خودش نماز برگزار می کند و از قدرت بیان بسیار بالایی برخوردار است. در پاسخ به سؤالات متعدد و مختلف پیرامون مقام علمی امام، گزارش شده؛ وی مجتهد مسلم و مرجع تقلید و جامع علوم معقول و منقول است. در بارة روحیات و اخلاق ایشان گفته شده: مردی است خیلی مؤدب، روحیة مشروطه خواهی دارد و با دستجات سیاسی ارتباط ندارد. از جمله نقاط ضعفی که در گزارش ساواک به امام نسبت داده شده این است که؛ ایشان کمی تند مزاج است اما شجاع، متین و باهوش هستند. در سؤال نهم از وضع زندگی و ممرّ در آمدش پرسش شده در پاسخ چنین نوشته شده است؛ به هیچ وجه به عنوان وجوه شرعیه از کسی پول قبول نمی کند و زندگی اش خیلی ساده و آدمی قانع است. پرسش بعدی در بارة میزان اعتقاد مردم نسبت به ایشان است و پاسخ چنین است؛ قبل از مبارزة اخیر، یکی از چند مرجع تقلید بوده ولی فعلاً در اثر اقدامات و مخالف با دولت، تمام مردم به او توجه دارند و او را مرد اول روحانیت می دانند.

کلاّ پاسخ ها به گونه ای است که اگر ندانیم این گزارش توسط ساواک تهیه شده، تصور می رود تنظیم کنندة آن خود طرفدار جدّی امام بوده است. یعنی گزارش با کمال احترام و بدون هیچ حب و بغضی تهیه و ارسال شده که هم نشانگر شخصیت کامل و برجسته امام و هم...

خدایا! کسی در جهان بی دشمن و مخالف نیست. پس توفیق داشتن دشمن و مخالف عاقل و دانا را از هیچ بشری دریغ نفرما!