بهداشت روزه

سبک تغذیه درماه مبارک رمضان می تواندیکی ازاهداف روزه راکه همان صحت وسلامت بدن درکنارسلامت روح وروان درروزه داران است تامین نماید، که متاسفانه درصدی ازمردم روزه داربه آن توجه لازم نداشته وبدین سبب روزه زمینه سازمشکلات جسمی متعدددرروزه داران خواهدشد .

پرخوری مفرط، افزایش وزن دربعضی مواقع، طولاتی ترشدن صفهای خریددرمقابل مراکزتوزیع اغذیه، افزایش قیمت موادغذایی دراین ماه، کاهش قدرت تحمل وحوصله وتشدیدبعضی بیماریهانشانه فاصله گرفتن ازاهداف روزه درماه مبارک رمضان است .

دراین خصوص به مواردی برای اصلاح سبک تغذیه دراین ماه مبارک اشاره می شود :

اگر فاصله بین دو وعده غذایی بیش ازحدطولانی نباشد قند خون به میزان طبیعی حفظ می‌شود، اما در گرسنگی طولانی‌تر مثلا در روزه بی‌سحری بویژه در روزهای طولانی سال، قندخون به کمتر از میزان طبیعی کاهش خواهدیافت .

روزه در کسانی که به نحو صحیح روزه می‌گیرند و دو وعده غذایی تقریبا سبک در سحری و افطار می‌خورند روزه داری سبب لاغری می‌شود .

اگر در هنگام روزه‌داری یک وعده غذای انسان حذف شود، کالری دریافتی کمتر از نیاز بوده و برای تامین مازاد نیاز به انرژی از چربی ذخیره در بدن استفاده خواهد شد و فرد لاغر می‌شود، اما اگر غذای مصرفی در سحر، افطار و تا هنگام خواب در حــد نیاز بدن یا حتی بیشتر باشد، لاغری رخ نمی‌دهد و افراد بدلیل کاهش فعالیت بدنی دچار اضافه وزن نیز می‌شوند .

سحری باید ویژگی یک وعده ناهار را داشته باشد، ضمن این که باید به گونه‌ای باشد که احساس تشنگی را به حداقل برساند.

غذاهایی که آب جذب می‌کنند مثل ماکارونی، ته دیگ و آش رشته، فست فودها وغذاهای پرنمک ایجاد تشنگی می‌کنند . استفاده از سالاد و هندوانه درحدمعمول مانع تشنگی می‌شوند. البته مصرف افراط درمصرف هندوانه و طالبی و گرمک و همچنین چای در سحری بدلیل افزایش ادرار، موجب افزایش تشنگی در روز می‌شود، لذا توصیه می‌شود این گونه خوراکی‌ها در شب‌ها تاوقت خواب و نه سحرمصرف شوند .

روزه بدون سحری به خصوص در نوجوانان وگرسنگی 24ساعته سبب افت قند خون به میزان زیادی شده و سبب تحلیل رفتن عضلات وآسیب دررشدونموشده که بسیار زیان‌آور است

به دلیل آن که معده چند ساعت خالی بوده، بهتر است بامایعاتی که تقریبا درجه حرارت بدن را دارند افطار را شروع کنیم، که آب جوشیده خنک شده یا چای کم رنگ یا سوپ‌های کم چرب و رقیق برای این منظور مناسبند ومصرف موادقندی به ویژه قندهای طبیعی مثل خرماافت قندخون راجبران خواهندنمود .

اصولا هیچ ترجیحی برای آن که در طول روز مثلا سه وعده یا چهار وعده غذا بخوریم، در بزرگسالان وجود ندارد، اما در کودکان و نوجوانان به سبب کوچک بودن حجم معده حتما سه وعده غذای اصلی و دو میان وعده لازم است.

در مورد نوجوانانی که روزه بر آنان واجب است باید حجم و کیفیت دو وعده غذای سحری و افطار در حدی باشد که نیازهای آنان(حاوی کربوهیدرات، چربی وپروتئن، املاح وویتامینها) را تامین کند و رشد آنان را به تعویق نیندازد .

عوامل بروز زخم معده متعدد بوده و اضطراب و استرس در آن نقش دارند، همچنین توان بدن در خنثی کردن اسیدهای معده نقش مهمی در این زمینه دارد.

اصولا چون افراد روزه‌دار از یک آرامش روحی برخوردارند، زمینه‌ای برای پیدایش زخم معده فراهم نمی‌شود، البته در کسانی که زخم معده دارند بویژه در دوران فعال بیماری، ممکن است روزه گرفتن سبب تشدید عوارض شود، بویژه درمصرف حجم زیادموادغذایی درمدت کوتاه ویامصرف آب فراوان وچای همزمان باوعده غذایی یامصرف زیادقندمصنوعی وموادغذایی پرچرب .

دراین ماه شمااین جمله که بعضی به اطرافیان وعزیزان خودمی گویندرا زیادمی شنیده ایدکه" بخورتاجون داشته باشی وبتونی روزه بگیری" واین فرهنگ ترویج می شودکه تافردبیداراست وتااذان صبح یک ریزبایدبخورد؟! درصورتی که این باهدف روزه داری وتامین سلامت بدن سازگارنیست .

باتوجه به افت قنددرساعات آخرروزه داری وکاهش قدرت یادگیری، توصیه می شودکه دانش آموزان و دانشجویان وطلاب، درس خواندن را از صبح زود شروع و ساعت‌های آخر روز را برای استراحت بگذارند .

با خوردن سبزی و میوه و شیر در دو وعده سحر و افطار نیاز بدن به ویتامین‌ها و املاح به خوبی تامین می‌شود .

     بااستفاده ازمجله پزشکی سلامت