گزارشی از سفر به کشور بوسنی؛ اورشلیم اروپا(7)

روز جمعه، 30 آبان، در سارایوو

روز جمعه 30 آبان، پس از صبحانه، به اتفاق جناب آقای زارعان، مدیر مجموعه مدارس اسلامی(از مهد تا دبیرستان) سارایوو که محل اسکان ما ه در یکی از خواگاه های آنجا بود، به دیدار دانش­ آموزان و آموزگاران رفتیم. پس از دیدار از بخش­های مختلف و کلاس ها و دانش­ آموزان، در جلسه مسئولین و معلمان شرکت کرده و هر یک از مدیران ضمن توضیح درباره وضعیت مدارس به پرسش­های همسفران پاسخ دادند. این مدارس زیر نظر جامعه المصطفی ایران می­ باشند. در این مدارس دختران و پسران مسلمان با رعایت شئونات دینی در کنار هم و با هم درس می­ خوانند.

چند ساعت بعد جهت بازدید به دانشکده کاتولیک سارایوو رفتیم. با رئیس این دانشگاه گفتگو کرده و از دانشکده بازدید کردیم. دانشجویان این مرکز اکثراً لباس روحانیون مسیحی را به تن داشتند، مثل روحانیون حوزه­ های علمیه خودمان. اینها جزء شاخه فرانسیسکن ­ها بودند. لباس آنان قهوه­ای و نمادهای مخصوص (نماد سه مفهوم عدالت، فقر و اطاعت) داشتند.

نماز جمعه در مسجد جامع شهر

بعداز از دانشکده کاتولیک و نزدیک ظهر جهت شرکت در نماز جمعه به مسجد جامع رفتیم. مسجد جامع (خسروبیگ)، مسجدی است با معماری مساجد ترکیه. ساخته شده در دوره عثمانی با مناره­ های بسیار بلند و گنبدی کم عمق و چند نیم گنبد در اطراف آن. دورتادور داخل مسجد با نام پنج تن آل عبا و خلفاء مزین شده بود. امام جمعه «حافظ منصور مالکیج» بود، اما به دلیل انفجارهای اروپا توسط داعش، رئیس العلماء بوسنی «حسین افندی کازویچ» که از جمله شخصیت های برجسته کشور نیز می باشد، شرکت کرده و نماز جمعه را وی اقامه کرد. خطبه­ های نماز را به خطر افراطی­ گری و تأکید بر تقوای الهی اختصاص داد. خطبه ها به زبان بوسنیایی خوانده شد. در این مسجد هر روز یک جزء از قرآن کریم نیز به طور مستمر قرائت می ­شود.

جالب آن که مثل سنت دیرین جوامع مسلمین، در کنار این مسجد نیز یک باب مدرسه اسلامی همنام با مسجد «خسرو بیک» وجود دارد که علاوه بر دروس عمومی و مصوب کشور، معارف اسلامی نیز آموزش داده می شود.

حضور در بنیاد ملاصدرا

دیدار از بنیاد ملاصدرا برنامه بعدی همسفران بود. این مرکز سالهاست که در سارایوو به فعالیت های علمی و پژوهشی و فرهنگی مشغول است. از جمله فعالیت­های این بنیاد، تشکیل کلاس و دوره­ هایی برای افراد علاقه­مند به مطالعات اسلامی و پژوهشگران این عرصه می باشد. دوره­ هایی که بیشتر عمومی و در زمینه اخلاق، نهج البلاغه و دیگر مباحث اسلامی است. پس از شنیدن سخنان مسئولان بنیاد به سمت خانقاه یا تکیه عاشورا که متعلق به یکی از بزرگان دراویش نقشبندیه این دیار عاشق اهل بیت بود، حرکت کردیم.

در خانقاه نقشبندیه

حضور در خانقاه نقشبندیه یا تکیه عاشورا یکی از بهترین جلسات ما در سارایوو بود. دیدار با مدحت افندی چبلیچ، شیخ خانقاه نقشبندیه از شیرینترین و به یاد ماندنی ترین خاطرات این سفر بوده است. با وی به نماز مغرب ایستادیم. درب تکیه به روی هر مسلمانی باز است؛ اعم شیعه و سنی و... مهر نماز و کتب ادعیه هم به وفور. سنی و شیعه در کنار؛ هر کدام آزادانه با آداب خود، ولی در یک صفوف به نماز ایستادیم...

این مکان پر از اسامی اصحاب پیامبر و پنج تن آل عبا بود. به ویژه نمادهای بسیاری از امام علی(ع). تابلوهایی از اسم «الله» و «هو» به چشم می­ خورد. مدحت افندی مضمون تابلوها را برای دوستان توضیح داد. وی بسیار علاقه­ مند به امام خمینی و ایران بود و تبعیت از او را واجب می­ دانست و معتقد بود تبعیت از امام خمینی به معنای هدایت و بودن در مسیر صراط مستقیم است. در پاسخ به سوال یکی از دانشجویان همسفر این جمله را گفت: «پیروی از امام خامنه­ ای به معنای پیروی از امام خمینی است.» وی از جمله کسانی بود که قبل از استقلال و تجزیه یوگوسلاوی سابق چند سال را در زندان کمونیستها سپری کرده، سپس در سال 1980، به تعبیر خودش با امام خمینی و آثار او آشنا شد و شیفته ایشان گردید. آقای مدحت دارای تحصیلات بالای دانشگاهی نبود، اما بسیار انسان عالم و سلیم ­النفس به نظر می­ آمد. وقتی روایت پیامبر(ص) درباره امام حسن (ع) و امام حسین (ع) را نقل می­ کرد، می­ گریست و... وی به همه پرسش­های همسفران پاسخ داد. هر یک از دوستان سوالاتی را از او پرسیدند. از جمله یکی از دانشجویان از ایشان درباره امام مهدی (عج) سوال کردند که ایشان در پاسخ، بسیار زیاد ابراز علاقه به امام مهدی کرده و... وی در اتمام جلسه و پس از نماز عشاء به جلسه ذکر پرداختن که برای دوستان بسیار خوشایند بود.