گزارشی از سفر به کشور بوسنی؛ اورشلیم اروپا(4)

شهر سربرنیتسا

صبح روز سه شنبه، 26 آبان، به سمت شهر سربنیستا سفر کردیم. شهری رازآلود و پرمخاطره و به یادماندی برای تمام تاریخ! این شهر برای بوسنیایی ها بسیار خاطره انگیز و پر معنا است. زیرا حادثه مهم و قتل عام بزرگ بوسنیایی ها توسط صرب ها در این منطقه رخ داده است. در این حادثه هشت هزار نفر مسلمان در یک منطقه جمع شده و توسط صرب ها کشته شدند. قبل از شهر وارد آرامستان و محل یادبود شهدا شدیم. در برابر آرامستان کارخانه متروکه ای قرار گرفته است که تمامی مسلمانان را در این مکان جمع کرده و در حضور و پناه نیروهای سازمان ملل به قتل عام دسته جمعی آنان دست زدند. این محل که هنوز خرابی ها و آثار جنگ را داراست، موزه ای از عکس ها و فیلم ها و... جنگ را در خود جای داده و به نمایش گذاشته است. ما ایرانیان با دیدن این محل ها به یاد خرمشهر می افتیم.

البته تفاوتهای زیادی بین جنگ ایران و عراق با بوسنی و صرب بوده است. از جمله این که ما با یک دشمن خارجی مواجه بودیم و همه ملت با هم در برابر او، اما در بوسنی نزدیک به نیمی از مردم کشور (صرب و کروات) در کنار یک دشمن خارجی (صربستان) و در برابر مسلمانان بودند و می جنگیدند! لذا با اتمام جنگ در بعضی از شهرها مردمی که قبلاً با هم جنگیدند و از هم کشتند و مجروح کردند، الآن در کنار هم زندگی می کنند! با گذشت ده ها سال از آن فاجعه، هنوز خاطرات تلخ زنده و نگاه ها به هم سنگین است و از ذهنها پاک نشده است، به همین دلیل می توان گفت: در بوسنی یک آتش زیر خاکستر و بغض در گلویی هست که کی فوران کند، معلوم نیست.

پس از دیدار و خواندن فاتحه و توضیحاتی که توسط یکی از ناظران و راویان جنگ بوسنی داده شد، فیلمی نیز از جنگ بین صربها و مسلمانان برایمان پخش شد. سپس وارد شهر شده و به دیدار «چامیل دوراگوئیچ» شهردار جوان سربرنیتسا رفتیم. او تحصیل کرده امریکا و مسلمان بود و در دوره نوجوانی از شاهدان جنگ میان صربها و مسلمانان بوده است. وی درباره شیوه انتخاب شهردار و شورای شهر سخن گفت و بیان کرد که شهردار توسط مردم انتخاب می گردد. یکی از ویژگی های تمامی شهرهای بوسنی جمعیت کم و تراکم اندک این کشور است. به نظر می رسد مردم کمی در این کشور زندگی می کنند و شهرها خلوت به نظر می رسند.

در فاصله چند ساعته سارایوو تا سربرنیتسا، از شهرهای کوچک دیگری چون: «میلیچ» و «برات تونات» رد شده و از مناظر طبیعت بکر و چشم نواز این مناطق بهره زیادی بردیم. با همه این تلخی ها و دیدن آثار جنگ و... این تمییزی و آرامش مردم و امنیتی حاکم در شهرها بود که سفر را برای ما لذت بخش و آسان کرده و خاطرات و تجربیات شیرینی را به همراه داشت.