شايد پرسش هايي که براي علي آقا پيش آمده براي خواننده هاي ديگر هم پيش آمده باشد. مطلب کوتاهي که درپي آمده در پاسخ به به اين پرسش ها است: 1- همان اصولي که دموکراسي را به ما پيشنهاد کرده و کشور و مسؤولين ما هم پذيرفته اند، تحزّب را نيز يکي از ابزار هاي استقرار دموکراسي دانسته؛ که البته شما مي توانيد مانند بعضي ها اساساً آن را قبول نداشته باشيد يا به ظاهر و براي بستن دهان ياوه گويان حقوق بشري قبول کنيد، اما دُم و نوک شان را بچينيد تا نتوانند پاي شان را از گليم خودشان دراز تر کنند. 2- مباني ديني در باره ي دموکراسي، انسان و حق انتخاب او چه چيزي گفته؟ شما بفرماييد تا ماهم قبول کنيم. اگر ما حکومت اسلامي را تعريف مي کرديم و بعد (به قول شما) بر اساس سکولاريسم عمل نمي کرديم، بايد چه مي کرديم و امروز در چه موقعيتي بوديم؟ از يادداشت شما چنين بر مي آيد که پارلمان و انتخابات را قبول نداريد و سيستم خليفه اي را بر دموکراسي ترجيح مي دهيد. 3- اولاً قدرت طلبي يکي از نيروهاي فطري انسان است که خداوند آن را در نهاد همه قرار داده که بايد تربيت و به درستي از آن استفاده شود. ثانياً شما ظاهراً انتقال قدرت را با براندازي نظام و حکومت اشتباه گرفته ايد. انتقال قدرت توسط احزاب فقط درسطح دولت و قوه ي مجريه صورت مي گيرد نه در ارکان ديگر يک نظام. ثالثاً احزاب نقش نظارت – به معناي رسمي- بر احزاب يا دولت را ندارند. آن ها - مانند افراد ديگر و مردم يک کشور- شاهد و ناقدند و هرگاه فرصت دست بدهد در انتخابات شرکت مي کنند تا در صورت برنده شدن، از قدرت خود براي نيل به اهداف از پيش تعيين شده استفاده نمايند. 4- همان دستگاه هاي نظارتي که وظيفه ي نظارت بر اُرگان هاي مختلف يک نظام را دارند، بر روند کار احزاب نيز نظارت مي کنند. لذا وقتي احمال و سستي در نظارت وجود داشته باشد، فساد فراگير مي شود و ديگر اداره و مجلس و مسجد و شهرداري و حزب و ... نمي شناسد.

سلام. لازم مي دانم به ترتيب مرور يادداشت حضرتعالي، نکاتي را عرض کنم. 1- آنچه در مطلب شماره ي 4 در باره ي حزب گفته شده، نگاه ايده آل است نه آنچه در عمل اتفاق مي افتد؛ چه آن که بسياري مفاهيم در نظر، چيزي تعريف مي شوند و در عمل، چيز ديگري از کار در مي آيند. 2- اولاً چه کسي گفته خاستگاه احزاب بايد دين و ولايت فقيه باشد تا راهي براي فعاليت بيابد؟ ثانياً مگر احزابي که امروز در ايران فعاليت مي کنند خاستگاه شان دين و ولايت فقيه نيست؟ پس چرا به وظايف حزبي شان عمل نمي کنند؟ آيا فکر مي کنيد آن ها به وظايف خود واقف نيستند؟ 3- اگر نمي دانيد بدانيد که هدف اصلي هر حزب تصاحب قدرت است و بعضي صاحب نظران انتقال قدرت در بين احزاب را به کودتاي مسالمت آميز تعبير کرده اند. بقيه ي کارکردهاي احزاب نيز براي نيل به همين هدف انجام مي پذيرد. 4- شما از کجاي مطلب اينجانب برداشت کرده ايد که همه ي احزاب، مصلح و مردم خواهند و حاکمان – به ويژه در نظام ما- همه بدذات و قدرت طلب؟ 5- حضور افراد کمنام در رأس قدرت، زماني مي تواند اثرات منفي داشته باشد که اولاً انحصار قدرت در دست عده اي خاص باشد. ثانياً آن عده ي خاص خود را جوابگوي هيچ کسي نداند. اگر يادتان باشد در قسمت دوم مطلب انتخابات، يکي از اصول دموکراسي، شکستن آپارتايد قدرت است؛ اما زماني اين اتفاق به خوبي رخ مي نمايد که جامعه دموکراتيک و داراي احزاب فعال باشد نه در يک فضاي شبه دموکراتيک و تک صدايي. 5- هر فرد يا پست يا حزب سياسي که از دسترس تيغ و ديد نظارت دور بماند مي تواند خاستگاه رانت، تمرکز قدرت، عوامفريبي، جنگ قدرت، طغيان، خودسري و ديکتاتوري باشد و هيچ استثنايي در اين اصل وجود ندارد.