سوگند به روز قیامت؛ و سوگند به وجدان بیدار و ملامت گر انسان؛ ... انسان خواهان آن است که فراروی او (برای ارتکاب هر عملی) باز باشد (سوره قیامت: 1-5).

نفس اماره و شیطان با زیبا جلوه دادن بسیاری از اعمال ناشایست، تلاش می‌کنند تا انسان را از فراز به فرود آورند و در این راه حتی از تلوث نیکی ها به شائبه ها نیز فروگذار نیستند. یکی از مصادیق آلودن کردارهای نیک آن است که این اعمال را آن گونه که دلمان می خواهد و هوای نفسمان می پسندد به جای آوریم در حالی که خود می پنداریم بر ارزش معنوی آن افزوده ایم.

بهانه طرح این مبحث آن است که در طول تاریخ اسلام، «اذان» به عنوان شعار و نماد مسلمانی ما همواره حضوری پررنگ در جامعه اسلامی داشته است. با انشقاق جامعه اسلامی به دو گروه اصلی اهل سنت و شیعیان، به منظور تأکید بر اهمیت اعتقاد به ولایت و امامت امیر مؤمنان علی (علیه السلام) به تدریج در جامعه شیعی این تمایل پدیدار شد که در نماد اصلی اسلام یعنی اذان، علاوه بر شهادت به الوهیت و وحدانیت خدا و رسالت محمد (صلی الله علیه و آله)، به ولایت و امامت علی (علیه السلام) نیز گواهی داده شود. چندین سده، جواز این مسأله، جزء مباحث فقهی شیعیان بود تا اندک اندک جواز گواهی به ولایت علی (علیه السلام) در اذان مورد پذیرش عموم فقهای شیعه قرار گرفت و اکنون به نظر می رسد همه فقهای شیعه پذیرفته اند که ورود این گواهی در اذان اشکالی ندارد. البته در فهم عمومی اکنون چنین جا افتاده است که اگر کسی به شهادت ولایت علی (علیه السلام) در اذان گواهی ندهد اساسا شیعه نیست. اوضاع اذان به عنوان نماد مسلمانی ما، که اصولا می بایست شاخص وحدت جامعه اسلامی باشد، فعلا به گونه ای است که با تقسیم آن به اذان شیعیان و اذان اهل سنت، به ابزاری برای نشان دادن تفرقه جامعه اسلامی تبدیل شده است و هر چه بر این تفاوت غیر لازم تأکید بیشتری شود خواه ناخواه به گسترش تفرقه بیشتر دامن می زنیم. و اما از آنجایی که فرو غلتیدن در این سراشیب، پایانی ندارد، امروزه که مداحان بدعت گزار نقش سیاستگزاران فرهنگی جامعه را ایفا می کنند در تلاش برآمده اند تا پس از شهادت های سه گانه در اذان، شهادت های جدیدی را بیفزایند: «أشهد أن فاطمة الصدیقة الکبری» و «أشهد أن الحسین ثارالله». البته تا کنون این بدعت ها با برخورد شدید فقهای شیعه روبرو بوده است اما تکرار تاریخ بسیار نگران کننده است... زیرا یرید الانسان لیفجر أمامه.