تمامی داروهای مخدر و روان­گردان، مغز و نواحی مخـتـلف بـدن را تـحت تـاثـیـر خـود قـرار می­دهند و تعادل شیمیایی بدن را برهم می­زنند. احساساتی که در پی این گونه مواد در بدن ایجاد می­گردند به عوامل زیر بستگی دارد:

ـ سن: مواد مخدر در جوانان تاثیر سوء بیشتری دارد بـه خاطر آن­که مغزشان در حال رشد و تکامل است.

ـ زمان استعمال

ـ خلوص مواد

ـ میزان مصرف

ـ چگونگی مصرف (تزریق، خوراکی، دود کردن، استنشاق)

ـ خلق و خو، سطح سلامتی و شرایط محیطی فرد.

مواد روانگردان به 4 گروه تقسیم می­گردند:

1- STIMULANT (محرک­ها): افزایش انرژی، هوشیاری ذهنی و فـعالـیـت جـسـمــانی، کاهش خستگی، سرکوب گرسنگی، افزایش ضربان قبل و فشار خون. مثال: کـوکـائــین و کافئین.

2- DEPRESSAN (سرکوب­گرها): کاهـش انــرژی، هـوشیـاری ذهـنـی، ضـربـان قـلـب، فعالیت جسمانی و سرعت تنفس، کاهش سرعت عکس العمل،خواب آور و القاء حالت رویا. مثال: الکل، مرفین و هروئین.

3- HALLUCINOGENS (توهم­زاها): تغـیـیـر و اخـتـلال در خـلق و خـو، ادراک و حــواس بینایی، شنوایی و احساسات، القاء حالت رویا. مثال: ماری جوآنا و ال اس دی.

4- NARCOTICS (مخدرها): القاء بی­حسی، کرختی،رخوت و خواب شدید.

انواع گیاهان روانگردان

1- OPIUM POPPY  (خشخاش)

داروهای استخراجی: هروئین، مورفین، کـدئـیـــن، تریاک. مسکن و ضد درد می­باشند.

2- CANNABIS SATIVA ( شاهدانه)

داروهای استخراجی: TETRAHYDROCANNABINOL که مـــاده ای مسـکن، شـل­کنـنـده عـضلات، خـواب­آور و آنـتـی­بیـوتـیک است. ماری جوآنا و حشیش از آن گرفته می­شـود. حشیش از صمغ گیاه و ماری جوآنا از ساقه و برگ آن.

3- COCA

از آن کوکائین استخراج می­شود که یک آلکالوئید بی­حس کننده موضعی می­باشد.

انواع مواد:

1- حشیش (CANNABIS)

اسامی عامیانه: GRASS ،HASH ،DOPE ،BLOW ،DRAW

شکل ظاهری: بصورت تکه­های جامد، از رزین گیاه شاه­دانه می­باشد، قـهـوه­ای و یــا مشکی است.

نحوه­ی استعمال: بـصورت دود کردن با سیگار،  همراه با سیگار برگ و همراه با چپق و یا قلیان، پختن آن و مصرف بهمراه غذا، همراه با چای نیز دم میکنند.

اثرات آنی: ریلکس کننده، حواس شنوایی و بینایی (به خصوص رنگها) قوی­تر می­گردنـد، اشتهاآور است، فرد حراف و یا منزوی می­گردد، واکنش به محرک­ها کند می­شود، دقیقه­ها طولانی شده، زمان دیر می­گذرد، اجسام عادی عجیب بنظر می­رسند.

خطرات کوتاه مدت: احسـاس سـردرگـمـی، اضــطراب، هراس، بدگـمـانـی، تـوانـایـی یادگیری کاهش می­یابد، هماهنگی حرکات مختل می­شود.

خطرات درازمدت: پارانوئید، اسکیزوفرنی، جنون، روان­پریشی، افسردگی و اضطــراب، استعمال آن همراه با سیگار سبب آسیب جدی به ریه­ها میگردد. 

2-  ماری جوآنا (MARIJUANA)

 اسامی عامیانه:WEED ،GRASS ،POT ،CHRONIC ،JOINT ،BLUNT ،HERB ،GANGAHEMP ،BASH ،BHANG ،BLAST ،JIVE

شکل ظاهری: از برگ، ساقه شاه­دانه بدست می­آید. شبیه جـعــفـری خشک سبـز، قهوه­ای و یا خاکستری می­باشد. اندکی توهم­زا است.

نحوه­ی استعمال: مانند حشیش می­باشد.

اثرات آنی: گذشت زمان حس نمی­گردد، تمرکز کاهش می­یابد، حافظه و یادگیری کاهش می­یـابد، افـزایـش فـشار خـون و ضـربـان قـلـب، خشکی دهان، قرمزی چشم­ها، خواب آلودگی، اشتهاآور، اثرات حشیش را نیز دارا می­باشد. خنده­های مکرر.

خطرات: پارانوئید، آسیب به ریه­ها، سرفه و عفونت مجاری تنفس، برونشیت.

3-  هروئین (HEROIN)

 اسامی عامیانه:HORSE ،SMACK ،BIGH ، BLACH TAR ،ABALLO،DRAGON،GEARSKAG ،BROWN ،JUNK

شکل ظاهری: از خشخاش بدست می­آید، شکل تغییر­یافته مورفین است، هـروئین خالص گرد سفید رنگی است که طعم بسیار بدی دارد، هـروئـیـن مـعمولا با مواد دیگری مانند نشاسته، پودر شکر، پودر تالک، پودر شیر، آرد و گچ و ترکیب می­گردد، هـروئـیـــن می­تواند قهوه­ای و یا مانند قیر تیره باشد.

طرز استعمال: دود کردن، تزریق وریدی، استنشاق (زمانی که گرم می­گردد می­سوزد و ایجاد دود می­کند به استنشاق دود آن CHASING THE DRAGON میگویند.)

اثرات آنی: خـوشـی زیاد، کاهش درد، تـهوع، خـارش شـدیـد، چـرت زدن، کـنـد شـدن تـنـفس، خـواب­آلـودگـی، نشئـگی، ریـلـکس شـدن. مسـکن درد بسیار قوی، احساس سنگینی، گویی یک پتوی گرم دور بدتان کشیده شده است.

خطرات: بسیار اعتیاد آور است، هپاتیت، ایدز، اسـتـعمال بیش از حد تنفس را متوقف کرده و سبب مرگ می­شود. چون با موادی هم­چون گچ، آرد، تالک و غیره ترکیب می­ـگردد، استعمال تزریقی آن سبب ایجاد حساسیت در بدن و خارش شدید می­شود. صـــدمه به قلب و عروق خونی، عفونت، هموروئید و سوء تغذیه، آسیب به کبد و کلیه.

4- کتامین (KETAMIN)

اسامی عامیانه: K-SPECIAL ، K-VITAMINE ، K-KET

شکل ظاهری: گرد سفید رنگ، بصورت قرص و یا مایع.

نحوه­ی استعمال: خوراکی، استنشاق و تزریق.

اثرات آنی: بی­حس­کننده­ی قوی می­باشد، القاء تجربه خارج از بدن، کـرختــی و توهم زا می­باشد.

خطرات: در کوتاه­مدت سبب مشکـلات بـیـنـایی، عـدم تـعـادل و هـمـاهنگی، توهمات وحشتناک و در دراز­مدت سبب احساس گم­گشتگی و جدایی از واقعیت می­گردد.

5-  متادون (METHADONE)

 اسامی عامیانه: METH-LINCTUS

شکل ظاهری: مایع سبز، آبی و یا کهربایی رنگ، قرص­های سفید رنگ.

نحوه­ی استعمال: خوراکی.

اثرات آنی: اثراتی شبیه هروئین داشته اما خفیف­تر.

خطرات: سبب کما و مرگ می­گردد.